The sudden darkness, sulphurous ash and thick mud that rained down from Mount Pinatubo was a graphic symbol of the depravity and corruption that Chrissy Perillo faced when she travelled alone to the Philippines. Slight of frame and inexperienced in the ways of the world, she walked into prisons where even the guards feared for their lives, and she faced authorities who would not balk at murder to meet out ‘justice’.
Tuesday, September 18, 2012
Living Under the Volcano
by: Christine Hailes Perillo with Vivien Culver
What made a young woman think she could take the gospel to hardened men in some of the most depressing and dehumanising conditions of the world?
The sudden darkness, sulphurous ash and thick mud that rained down from Mount Pinatubo was a graphic symbol of the depravity and corruption that Chrissy Perillo faced when she travelled alone to the Philippines. Slight of frame and inexperienced in the ways of the world, she walked into prisons where even the guards feared for their lives, and she faced authorities who would not balk at murder to meet out ‘justice’.
The sudden darkness, sulphurous ash and thick mud that rained down from Mount Pinatubo was a graphic symbol of the depravity and corruption that Chrissy Perillo faced when she travelled alone to the Philippines. Slight of frame and inexperienced in the ways of the world, she walked into prisons where even the guards feared for their lives, and she faced authorities who would not balk at murder to meet out ‘justice’.
Bataan Death March
The Bataan Death March Tagalog: Martsa ng Kamatayan (Japanese:Batān Shi no Kōshin(バターン死の行進?)) (1942) was the forcible transfer, by the Imperial Japanese Army, of 60,000 Filipino and 15,000 American prisoners of war after the three-month Battle of Bataan in thePhilippines during World War II. All told, approximately 2,500–10,000 Filipino and 300–650 American prisoners of war died before they could reach Camp O'Donnell. Death tolls vary, especially amongst Filipino POWs, because historians cannot determine how many prisoners blended in with the civilian population and escaped.
The 128 km (80 mi) march was characterized by wide-ranging physical abuse and murder, and resulted in very high fatalities inflicted upon prisoners and civilians alike by the Japanese Army, and was later judged by an Allied military commission to be a Japanese war crime.
The Japanese were unprepared for the number of prisoners that they were responsible for, and there was no organized plan for how to handle them. Prisoners were stripped of their weapons and valuables, and told to march to Balanga, the capital of Bataan. Many were beaten, bayoneted and mistreated. The first major atrocity occurred when between 350 and 400 Filipino officers and NCOs were summarily executed after they had surrendered.
The Japanese failed to supply the prisoners with food or water until they had reached Balanga. Many of the prisoners died along the way of heat or exhaustion. Prisoners were given no food for the first three days, and were only allowed to drink water from filthy water buffalo wallows on the side of the road. At times, prisoners were made to bury their comrades alive at the side of the roads. Any refusal to do so was met with execution and further punishment to others. Furthermore, Japanese troops would frequently beat and bayonet prisoners who began to fall behind, or were unable to walk. Once they arrived in Balanga, the overcrowded conditions and poor hygiene caused dysentery and other diseases to rapidly spread amongst the prisoners. The Japanese failed to provide them with medical care, leaving U.S. medical personnel to tend to the sick and wounded (with few or no supplies).
In June 2001, U.S. Congressional Representative Dana Rohrabacher described the horrors and brutality that the prisoners experienced on the march:
"They were beaten, and they were starved as they marched. Those who fell were bayoneted. Some of those who fell were beheaded by Japanese officers who were practicing with their samurai swords from horseback. The Japanese culture at that time reflected the view that any warrior who surrendered had no honor; thus was not to be treated like a human being. Thus they were not committing crimes against human beings.[...] The Japanese soldiers at that time [...] felt they were dealing with subhumans and animals."
Trucks were known to drive over some of those who fell or succumbed to fatigue, and "cleanup crews" put to death those too weak to continue. Marchers were harassed with random bayonet stabs and beatings.
From San Fernando, the prisoners were transported by rail to Capas. One hundred or more prisoners were stuffed into each of the trains' boxcars, which were unventilated and sweltering in the tropical heat. The trains had no sanitation facilities, and disease continued to take a heavy toll of the prisoners. After they reached Capas, they were forced to walk the final 9 miles to Camp O'Donnell. Even after arriving at Camp O'Donnell, the survivors of the march continued to die at a rate of 30–50 per day, leading to thousands more dead. Most of the dead were buried in mass graves that the Japanese dug out with bulldozers on the outside of the barbed wire surrounding the compound.
The death toll of the march is difficult to assess as thousands of captives were able to escape from their guards (although many were killed during their escapes), and it is not known how many died in the fighting that was taking place concurrently. All told, approximately 2,500–10,000 Filipino and 300–650 American prisoners of war died before they could reach Camp O'Donnell.
Tuesday, May 29, 2012
Legend of the Onion (Tagalog)
Noong araw, may isang bayan kung saan ayaw nang tumilaok ng mga tandang. Tuwing
umaga, nagigising ang buong bayan sa malakas at nakayayamot na pag-atungal ng isang
batang babae na kung tawagin ay Sibuyan. Laging umiiyak si Sibuyan, kahit hindi naman
siya nalulungkot o nasasaktan. Sa halip na magsabi ng kaniyang mga ayaw at gusto, mas
hilig talaga ni Sibuyan ang ngumuyngoy at mag-alburoto. Kapag ayaw niya ang inihandang
pagkain, bigla na lang siyang magmumukmok at ngangawa –Kapag gusto naman niya ang
bagong laruan, bigla na lang siyang magmamaktol at hihiyaw –Kapag ayaw niyang maligo
sa ilog, (kahit dinudumog na siya ng sandamukal na bangaw), bigla na lang siyang
maglulupasay at hahagulgol –Sa gabi, tumanggi nang humuni ang mga kuliglig. Halos
magdamag kasi ay walang humpay pa rin ang pag-iyak ni Sibuyan. Kaya naman ang mga
taong-bayan ay laging puyat, hihikab-hikab at nangangalumata. Sa kabilang banda,
tilawala namang magawa ang mga magulang ni Sibuyan. Kahit natataranta,humahangos
agad sila sa anak upang aluin ito tuwing siya’y umiiyak. Ngunit ang hindi nila alam, hindi
pala totoo ang mga pag-iyak ni Sibuyan !Nagkukunwari lang itong umiiyak upang matawag
ang pansin ng kaniyang mga magulang. “Isang hikbi ko lang, takbo agad sila!” ang nakangising
sabi ni Sibuyan sa sarili. Kaya naman kahit mamaga ang mga mata, mamaos ang boses,
at mababad ng luha ang paboritong malong na pula, patuloy lang sa pagngawa ang batang
iyakin. Isang gabi, gustong maglaro ni Sibuyan sa kagubatan, ngunit kahit anong pilit niya’y
hindi siya pinayagan ng kaniyang ama. Kaya nagdadabog siyang bumaba ng bahay at
umatungal –Sa sobrang lakas ng palahaw ni Sibuyan, umalingawngaw ito hanggang sakaitaas-taasang lupalop ng kalangitan. Nagambala tuloy si Dumilat, ang Diwata ng Luha, na
kasalukuyang abala sa paghikbi at paglikha na luha. “Mukhang hindi na talaga magbabago
itong si Sibuyan,” wika nito habang inaaninag ang batang iyakin mula sa malaking kawa ng
luha na tinitimpla niya.
Sa isang kisapmata, lumitaw sa harap ni Sibuyan and kabigha-bighaning diwata na may
tatlumpu’t tatlong mga mata.“Nawawalan ng kahulugan ang mga luha tuwing imiiyak ka
nang walang dahilan!” bulyaw ng diwata.“Umiiyak po ako kapag gusto kong mapansin!”
sabad ni Sibuyan. “Hindi ka na sanggol para idaan sa pag-iyak ang lahat ng bagay!” “E, kasi,
mas mabilis ko pong nakukuha ang mga gusto ko pag umiiyak ako,” ismid ni Sibuyan.
Napailing na lang ang diwata. “Sinayang mo ang mga luhang nilikha ko! Kailangan kang
parusahan! Mula ngayon… hinding-hindi ka na makakaiyak!” Pagkasabi nito’y sabay-sabay
na kumislap ang tatlumpu’t tatlong mga mata ni Dumilat at bigla na lang siyang naglaho.
Kinabukasan, hindi mabatid ni Sibuyan kung totoo o panaginip lang ang pag-uusap nila ng
diwata. “Mabuti pa’y subukan ko kung kaya ko pang umiyak.”Huminga nang malalim si
Sibuyan, ibinuka ang bibig, at sinubukang umiyak –Paulit-ulit itong ginawa ni Sibuyan,
ngunit walang atungal na lumabas sa kaniyang bibig! At wala ring luhang tumulo mula sa
kaniyang mga mata! Nagkukumahog na umuwi si Sibuyan. Hindi niya tuloy napansin ang
nakausling bato sa daan kaya’t siya ay nadapa. Namilipit sa sakit si Sibuyan habang hinihipan
ang sugatang tuhod. Ngunit ang nakapagtataka, hindi siyaumiyak – kahit nasaktan siya,
at kahit totoong-totoo ang sakit na nararamdaman niya!Sa paglipas ng mga araw, naging
malinaw kay Sibuyan na nagkatotoo nga ang sumpa ng diwata. Nang mawala sa gubat
ang paborito niyang manyika, nang lumipat ng bayan ang kaibigan niyang si Mayumi, at
nang mamatay sa katandaan ang alaga niyang asong si Busog – walang tumulo kahit isang
patakng luha mula sa kaniyang mga mata. Kahit gaano pa ang lungkot na kaniyang
naramdaman, hindi na niya kayang umiyak. At dahil hindi na nga makaiyak si Sibuyan,
nagsimulang tumahimik sa buong bayan. Tuwing gabi, hindi na namamalayan ng mga tao
na nakakatulog na sila nang mahimbing habang ipinaghehele ng huni ng mga kuliglig.
Tuwing umaga naman, maaliwalas na rin ang kanilang paggising sa masayang pagtilaok
ng mga tandang. Samantala, walang sino mang nakapansin na may kagila-gilalas na
nangyayari kay Sibuyan. Tuwing hindi siya makaiyak, unti-unti siyang bumibilog at
tumataba. “P- parang naiipon ang mga luha sa katawan ko!” sabi niya sasarili habang
hinihimas ang mapintog niyang tiyan. Pagsapit ng kabilugan ng buwan, biglang may
tumubong mga ugat sa mga paa ni Sibuyan. “Diwatang Dumilat, patawarin n’yo na po ako!”
ang paulit-ulit niyang hiyaw sa kalangitan. Ngunit tila huli na ang lahat- mabilis pang
lumago ang mga ugat, kasunod ang pag-usbong ng pahabang dahon sa kaniyang ulo,
hanggang unti-unting nagbago ang kaniyang anyo! Kinabukasan, kasabay ng walang-patid
na tilaok ng mga tandang, narinig ang tarantang sigaw ng mga magulang ni Sibuyan:
“Nawawala si Sibuyan! Nawawala si Sibuyan!”Agad na nagtipon ang lahat at tulong-tulong
nilang ginalugad ang buong bayan. Kung saan-saang sulok nila hinagilap si Sibuyan ngunit
sadyang hindi nanila ito natagpuan. Nanlulumong umuwi ang mga magulang ni Sibuyan.
Pagsapit sa bahay, saka lamang nila napansin ang isang kakaibang halaman na umusbong
sa paanan ng kanilang hagdan. “Ano kayang halaman ito? Bakit kaya diyan tumubo? Tila
nagpapapansin! Agad nila itong hinukay upang ilipat ng lugar. Nagulat ang mag-asawa
nang makita nila ang bilugang bungang-ugat ng halaman – tila may tapis na pula, katulad
ng paboritong malong na pula ni Sibuyan! Ayon sa alamat, ang kakaibang halaman na ito
ay si Sibuyan, at ito ang naging kauna-unahang “sibuyas.” Ngayon, tuwing hihiwain natin
ang sibuyas, napapansin ba ninyong na lumuluha tayo nang wala namang dahilan? Ito raw
ang mga luha ni Sibuyan nakumakawala sa hangin at lumilipat sa ating mga mata. Kaya
tuwing umiiyak tayo habang naghihiwa ng sibuyas, pinalalaya natin sa wakas ang mga
isinumpang luha ni Sibuyan.
umaga, nagigising ang buong bayan sa malakas at nakayayamot na pag-atungal ng isang
batang babae na kung tawagin ay Sibuyan. Laging umiiyak si Sibuyan, kahit hindi naman
siya nalulungkot o nasasaktan. Sa halip na magsabi ng kaniyang mga ayaw at gusto, mas
hilig talaga ni Sibuyan ang ngumuyngoy at mag-alburoto. Kapag ayaw niya ang inihandang
pagkain, bigla na lang siyang magmumukmok at ngangawa –Kapag gusto naman niya ang
bagong laruan, bigla na lang siyang magmamaktol at hihiyaw –Kapag ayaw niyang maligo
sa ilog, (kahit dinudumog na siya ng sandamukal na bangaw), bigla na lang siyang
maglulupasay at hahagulgol –Sa gabi, tumanggi nang humuni ang mga kuliglig. Halos
magdamag kasi ay walang humpay pa rin ang pag-iyak ni Sibuyan. Kaya naman ang mga
taong-bayan ay laging puyat, hihikab-hikab at nangangalumata. Sa kabilang banda,
tilawala namang magawa ang mga magulang ni Sibuyan. Kahit natataranta,humahangos
agad sila sa anak upang aluin ito tuwing siya’y umiiyak. Ngunit ang hindi nila alam, hindi
pala totoo ang mga pag-iyak ni Sibuyan !Nagkukunwari lang itong umiiyak upang matawag
ang pansin ng kaniyang mga magulang. “Isang hikbi ko lang, takbo agad sila!” ang nakangising
sabi ni Sibuyan sa sarili. Kaya naman kahit mamaga ang mga mata, mamaos ang boses,
at mababad ng luha ang paboritong malong na pula, patuloy lang sa pagngawa ang batang
iyakin. Isang gabi, gustong maglaro ni Sibuyan sa kagubatan, ngunit kahit anong pilit niya’y
hindi siya pinayagan ng kaniyang ama. Kaya nagdadabog siyang bumaba ng bahay at
umatungal –Sa sobrang lakas ng palahaw ni Sibuyan, umalingawngaw ito hanggang sakaitaas-taasang lupalop ng kalangitan. Nagambala tuloy si Dumilat, ang Diwata ng Luha, na
kasalukuyang abala sa paghikbi at paglikha na luha. “Mukhang hindi na talaga magbabago
itong si Sibuyan,” wika nito habang inaaninag ang batang iyakin mula sa malaking kawa ng
luha na tinitimpla niya.
Sa isang kisapmata, lumitaw sa harap ni Sibuyan and kabigha-bighaning diwata na may
tatlumpu’t tatlong mga mata.“Nawawalan ng kahulugan ang mga luha tuwing imiiyak ka
nang walang dahilan!” bulyaw ng diwata.“Umiiyak po ako kapag gusto kong mapansin!”
sabad ni Sibuyan. “Hindi ka na sanggol para idaan sa pag-iyak ang lahat ng bagay!” “E, kasi,
mas mabilis ko pong nakukuha ang mga gusto ko pag umiiyak ako,” ismid ni Sibuyan.
Napailing na lang ang diwata. “Sinayang mo ang mga luhang nilikha ko! Kailangan kang
parusahan! Mula ngayon… hinding-hindi ka na makakaiyak!” Pagkasabi nito’y sabay-sabay
na kumislap ang tatlumpu’t tatlong mga mata ni Dumilat at bigla na lang siyang naglaho.
Kinabukasan, hindi mabatid ni Sibuyan kung totoo o panaginip lang ang pag-uusap nila ng
diwata. “Mabuti pa’y subukan ko kung kaya ko pang umiyak.”Huminga nang malalim si
Sibuyan, ibinuka ang bibig, at sinubukang umiyak –Paulit-ulit itong ginawa ni Sibuyan,
ngunit walang atungal na lumabas sa kaniyang bibig! At wala ring luhang tumulo mula sa
kaniyang mga mata! Nagkukumahog na umuwi si Sibuyan. Hindi niya tuloy napansin ang
nakausling bato sa daan kaya’t siya ay nadapa. Namilipit sa sakit si Sibuyan habang hinihipan
ang sugatang tuhod. Ngunit ang nakapagtataka, hindi siyaumiyak – kahit nasaktan siya,
at kahit totoong-totoo ang sakit na nararamdaman niya!Sa paglipas ng mga araw, naging
malinaw kay Sibuyan na nagkatotoo nga ang sumpa ng diwata. Nang mawala sa gubat
ang paborito niyang manyika, nang lumipat ng bayan ang kaibigan niyang si Mayumi, at
nang mamatay sa katandaan ang alaga niyang asong si Busog – walang tumulo kahit isang
patakng luha mula sa kaniyang mga mata. Kahit gaano pa ang lungkot na kaniyang
naramdaman, hindi na niya kayang umiyak. At dahil hindi na nga makaiyak si Sibuyan,
nagsimulang tumahimik sa buong bayan. Tuwing gabi, hindi na namamalayan ng mga tao
na nakakatulog na sila nang mahimbing habang ipinaghehele ng huni ng mga kuliglig.
Tuwing umaga naman, maaliwalas na rin ang kanilang paggising sa masayang pagtilaok
ng mga tandang. Samantala, walang sino mang nakapansin na may kagila-gilalas na
nangyayari kay Sibuyan. Tuwing hindi siya makaiyak, unti-unti siyang bumibilog at
tumataba. “P- parang naiipon ang mga luha sa katawan ko!” sabi niya sasarili habang
hinihimas ang mapintog niyang tiyan. Pagsapit ng kabilugan ng buwan, biglang may
tumubong mga ugat sa mga paa ni Sibuyan. “Diwatang Dumilat, patawarin n’yo na po ako!”
ang paulit-ulit niyang hiyaw sa kalangitan. Ngunit tila huli na ang lahat- mabilis pang
lumago ang mga ugat, kasunod ang pag-usbong ng pahabang dahon sa kaniyang ulo,
hanggang unti-unting nagbago ang kaniyang anyo! Kinabukasan, kasabay ng walang-patid
na tilaok ng mga tandang, narinig ang tarantang sigaw ng mga magulang ni Sibuyan:
“Nawawala si Sibuyan! Nawawala si Sibuyan!”Agad na nagtipon ang lahat at tulong-tulong
nilang ginalugad ang buong bayan. Kung saan-saang sulok nila hinagilap si Sibuyan ngunit
sadyang hindi nanila ito natagpuan. Nanlulumong umuwi ang mga magulang ni Sibuyan.
Pagsapit sa bahay, saka lamang nila napansin ang isang kakaibang halaman na umusbong
sa paanan ng kanilang hagdan. “Ano kayang halaman ito? Bakit kaya diyan tumubo? Tila
nagpapapansin! Agad nila itong hinukay upang ilipat ng lugar. Nagulat ang mag-asawa
nang makita nila ang bilugang bungang-ugat ng halaman – tila may tapis na pula, katulad
ng paboritong malong na pula ni Sibuyan! Ayon sa alamat, ang kakaibang halaman na ito
ay si Sibuyan, at ito ang naging kauna-unahang “sibuyas.” Ngayon, tuwing hihiwain natin
ang sibuyas, napapansin ba ninyong na lumuluha tayo nang wala namang dahilan? Ito raw
ang mga luha ni Sibuyan nakumakawala sa hangin at lumilipat sa ating mga mata. Kaya
tuwing umiiyak tayo habang naghihiwa ng sibuyas, pinalalaya natin sa wakas ang mga
isinumpang luha ni Sibuyan.
Take Mirror Off Wall During Lightning Storm (translated in Tagalog)
“Nakita mo ba kung bakit nila ginawa iyon?”
“Anong ginawa?”
“Nakita mo bang tinanggal nila yung salamin sa dingding dahil sa kidlat?”
Totoo iyon, nang kumidlat at nagsimulang bumuhos ang ulan lahat ng mga salamin sa loob ng maliit na bahay sa bukid ng El Salvador ay tinanggal mula sa dingding at inilapag na nakataob sa katabing upuan.
Sinasabi ng mga tao dito na ang salamin ay umaakit ng kidlat. Upang hindi sila makapangyari, dapat mong tanggalin sila mula sa pader.
Binigyan na naman ako ng pinsan ko na isa pang kaibahan ng kultura ng Salvadoran. Tiningnan ko siya ng may alinlangan.
Tumingin ako sa isa sa mga babae na lumaki sa bahay, “Totoo ba ito?”
“Oo,” sagot niya ng tumakbo para tanggalin ang isa pang salamin.
Nagpatuloy ako sa aking pagdududa. “Mayroon ka bang alam na bahay na kailaman ay tinamaan ng kidlat dahil ang mga tao doon ay kailanman hindi tinanggal ang mga salamin?”
Nag-isip sandali ang babae. “Wala,” sagot niya, “Ginagawa ko lang ito dahil palaging sinasabi ng nanay ko na tanggalin ang mga salamin tuwing umuulan.”
“Mayroon bang alam na bahay ang nanay mo na kailaman ay tinamaan ng kidlat dahil ang mga tao doon ay hindi kailanman tinanggal ang mga salamin?”
Tinawag namin itong pagsasalin.
Ang kultura, tradisyon ay hindi kinakailangang magkaroon ng kabuluhan, hindi ito kailangang maging makatotohanan upang magkaroon ng kinalaman. Ang mga tularan ng kultura, tradisyon ay marahil dulot ng aksyon ng mga tao na ipinapasa sa paglipas ng mga taon upang bigyan tayo ng pakiramdam ng kasiguruhan, kaginhawahan , sa mga pangyayari kung saan wala tayong kontrol. Ang pakiramdan na “may ginagawa upang kalmahin kahit paano ang nerbiyos ng tao hayop.
Walang mga katanungan ang tinanong. Ito ang pakiramdan ng kasiguruhan sa halip na lohika na nagdudulot ng kahalagahan sa naturang tradisyon.
Kaya sa El Slavado ang mga tao ay tinatanggal ang mga salamin sa pader tuwing umuulan upang maiwasan ang kidlat na tumama sa kanilang mga tahanan.
Ano pa bang magagawa mo?
Tanggalin ang mga salamin sa pader tuwing kumukidlat.
***TRANSLATED IN TAGALOG FOR ENGLISH-TAGALOG LESSONS PURPOSES ONLY***
Saturday, April 21, 2012
Water
(CLICK HERE FOR TAGALOG VERSION)
Water is so plentiful around us that we take it for granted. Water is very important; for, without water, there would be no life at all. Do you know that bodies of plants and animals contain more water than any other substance? Besides the air we breathe, water plays a big part in our daily life. Aside from having water for our personal use, water is also used for power and transportation.
Water is so plentiful around us that we take it for granted. Water is very important; for, without water, there would be no life at all. Do you know that bodies of plants and animals contain more water than any other substance? Besides the air we breathe, water plays a big part in our daily life. Aside from having water for our personal use, water is also used for power and transportation.
About seventy percent of the earth’s surface is water. It can alter the face of the earth by it movements. Climate is determined by water current. Water could be harnessed as electric power to drive machine of factories and homes. Because water runs downhill, it can create a force that can be harnessed as electric power.
Water provide a means of inexpensive transportation of commodities and materials to almost any place on earth. Water expands about 1700 times when converted into steam, thus creating a power that can drive a locomotive.
Water is a universal solvent. It dissolves many different compounds. From seawater, bromine, which is used in anti-knock gasoline, could be produced. Potash used for fertilizer could be produced from inland waters.
Water is used in many engineering tasks because it is almost incompressible. Water has a higher specific heat than most substances although it is a poor conductor of heat and electricity. Water has been adopted as the standard of measurement of specific gravity and specific heat.
Protoplasm, the fundamental source of life, is greatly made up of water. The sap of plants as well as the blood of man are primarily water.
If man is not able to drink water for eight or ten days, he would die. Man needs to drink a great deal of water. In fact man’s body is made up of more than two-thirds water.
Water, generally, has some impurities in it except rainwater and the water found in the ice fields around the North and South Poles. Seawater contains a great deal of salt in the form of sodium chloride, while mountain water contains large amounts of iron salts and sulfides. These impurities maybe harmful and distasteful when used for drinking. They may even be harmful to equipments using water.
We hear of the term hard water which is generally applied to water containing large amounts of calcium and magnesium chlorides and sulfates. The water is considered soft when these minerals are absent from water. The white scaly substance which appears on the bottom of a tea kettle after a period of time is calcium carbonate found in water. A process known as deionization removes salt from the solution through the use of certain chemicals.
Health centers were established to test water and to study and recommend means to eliminate harmful impurities in water since it is the fundamental substance of human life.
The city operates a purification plant designed and establishes by engineers trained in this work in highly populated areas where water is taken from rivers or lakes for home use.
The addition of chlorine to the water is the most practical one among the many purification methods. Chlorination prevents contamination of water in swimming pools rendering it safe.
Friday, April 20, 2012
Tubig
(CLICK HERE FOR ENGLISH VERSION)
Ang tubig ay kay sagana sa paligid kung kaya’t ito ay ating winawalang-bahala. Ang tubig ay napakahalaga; dahil kung wala ang tubig, wala ring buhay. Alam mo ba na ang katawan ng mga halaman at hayop ay nagtataglay ng mas maraming tubig kaysa ibang sangkap? Maliban sa hangin na ating nilalanghap, ang tubig ay may malaking bahagi sa ating buhay. Bukod sa pagkakaroon ng tubig para sa ating personal na paggamit, ang tubig ay ginagamit rin sa kuryente at transportasyon.
Mga pitungpong bahagi ng ating mundo ay tubig. Maaari nitong baguhin ang anyo ng daigdig sa pamamagitan ng mga paggalaw nito. Ang klima ay natutukoy sa pamamagitan ng daloy ng tubig. Ang tubig ay maaaring epektibong magamit bilang kuryente upang paganahin ang mga makina ng mga pabrika at ating tahanan. Dahil ang tubig ay tumatakbo pababa, maaari itong lumikha ng isang puwersa na epektibong magagamit bilang kuryente. Ang tubig ay pinanggagalingan ng murang transportasyong ng mga kailangan at mga materyales sa halos saan man sa mundo. Ang tubig ay lumalaki ng 1700 ulit kapag naging singaw, kaya ang paglikha ng isang kuryente ay maaaring magdala ng isang makina ng tren.
Ang tubig ay isang unibersal na panunaw. Tinutunaw nito ang maraming uri ng iba’t-ibang sangkap. Mula sa tubig-dagat, ang bromine na ginagamit sa anti-knock gasoline , ay maaaring malikha. Ang potash na ginagamit sa pataba ay maaaring magawa mula sa tubig-lupa.
Ang tubig ay ginagamit sa maraming gawaing pang-inhinyero dahil sa ito’y halos di mapaikli. Ang tubig ay may mataas na tiyak na init kaysa maraming mga sangkap, kahit na ito ay isang mahirap nakonduktor ng init at koryente. Ang tubig ay pinagtibay bilang batayan ng pagsukat ng mga tiyak na bigat at tiyak na init. Ang ‘protoplasm’ na pangunahing pinagkukunan ng buhay ay lubos na galing sa tubig. Ang dagta ng mga halaman pati na rin ang dugo ng mga tao ay panguhaning tubig.
Kung ang tao ay hindi uminom ng tubig ng walo o sampung araw, siya ay mamamatay. Kailangan ng tao na uminom ng napakaraming tubig. Sa katunayan, ang katawan ng tao ay binubuo ng higit 2/3 na tubig. Ang tubig sa karaniwan, ay may ilang dumi maliban sa tubig-ulan at tubig na matatagpuan sa yelong lupain ng North at South Poles. Ang tubig-dagat ay naglalaman ng nakaparaming asin sa anyo ng sodium chloride, habang ang tubig-bundok naman ay naglalaman ng malaking bahagi ng iron salts at sulfides. Ang mga ito ay maaaring mapanganib at hindi masarap ang lasa kapag nainom. Maaaring ito ay mapanganib din sa mga kasangkapan na ginagamitan ng tubig.
Naririnig natin ang salitang matigas na tubig kung saan ay karaniwang inililipat sa tubig na naglalaman ng malaking bahagi ng calcium, magnesium chloride at sulfates. Ang tubig ay itinuturing na malambot kapag ang mga mineral nito ay wala sa tubig. Ang puting makaliskis na sangkap na lumilitaw sa ilalim ng takore ay calcium carbonate na matatagpuan sa tubig. Ang proseso ay kilala bilang deionization na nagtatanggal ng asin mula sa solusyon sa pamamagitan ng paggamit ng mga tiyak na kemikal.
Ang mga Sentro ng Pangkalusugan ay itinatag upang suriin ang mga tubig at mag-aral at magrekomenda ng paraan upang puksain ang mapaminsalang dumi sa tubig dahil ang tubig ay pangunahing sangkap ng buhay ng tao.
Ang lungsod ay nagpapatakbo ng isang planta ng paglilinis na dinisenyo at nagtatag ng mga inhinyero na bihasa sa trabahong ito sa mga lugar na maraming tao na kung saan ang tubig na kinukuha ay mula sa ilog o lawa para gamitin sa mga tahanan.
Ang pagdagdag ng kloro sa tubig ay ang pinaka-praktikal sa mga maraming paraan ng paglilinis ng tubig. Ang chlorination ay pumipigil sa pagka-kontamina ng tubig sa mga swimming pool upang ito ay maging ligtas.
Monday, March 19, 2012
How People Communicated Long Time Ago
A long time ago, people did not have a system of writing. They were uncivilized, lived in caves and used skins of animals as clothing. They hunted and fished and ate wild fruits in the forests.
These primitive men managed to send word to each other although they did not know how to write. Sometimes they had to warn other groups about dangerous animals in the forests or some enemy tribes nearby. Let us see what these primitive men used as means of communications.
These men used smoke signals, tom-toms and stick messages as chief means of communication. The other party to whom the smoke signals are sent read the messages coming up from the source of the signals. Short columns of smoke coming up one after another may mean danger.
Signals made by tom-toms were done by beating drums usually made from the skins of wild animals. Different groups of men within hearing distance of each other beat these primitive drums according to certain signals known to them. They could tell each other about danger, war and even about the visit of one of their leaders or chief. They could announce marriages, deaths or births, or other interesting events.
Stick messages were used as means of communication by people of long ago. Different kinds of sticks meant different messages and the receiver could read these “stick messages”.
The first form of writing developed by wise men from the East was a great help to the people. People began writing letters to their relatives and friends. It lead to the organization of the first mail service. It was carried on by runner or horsemen who carried letters from place to place.
The King of Persia, known as Darius the Great, organized the first letter post office. He had conquered many countries, and formed a great kingdom. Darius formed groups of fast horsemen to deliver his massages throughout his great kingdom which stretched from India in Asia down to Egypt in Africa.
Darius’ system was followed by Chinese emperors and rulers of European countries like the kings of Rome.
Some royal families made use of their slaves and servants to send their letters. These slaves delivered the letters of their masters to the persons they were meant for. However, sending letters through travelers was not always reliable because they sometimes got killed in their journeys or lost the letters as they traveled from place to place.
However, only kings, queens and princesses, lords and other state officials could send letters to one another. The poor people could not afford to send letters.
Later, the government of different countries established their own postal system. Royal messengers of kings and queens of England, France and Spain were allowed to carry private letters. A postmaster in England established a postal service between different countries. This sytem of carrying mail from country to country was enlarged. European countries were included and later America.
Different inventions resulted in faster communications for mankind. Among these were the steam engines for trains and steamships and gas engine for the airplane. These better means of transportation resulted in faster ways of sending letters to all people.
The new age for sending letters at last came about. Today, anybody could send a properly stamped letter to anyone in any part of the world just by dropping it in the mailbox. People could communicate faster much closer to each other, and this has contributed to the progress of nations all over the world.
Thursday, March 15, 2012
Learn How To keep A Secret
(By: Logue, Ferrer & Condez)
I remember once seeing an amusing cartoon. It featured five feminine heads, all looking one way and all with their mouths open. The head was small and the mouth proportioned to the rest of the features; the next was rather larger, with a much wider mouth; the third was larger still, and so on. This picture portrayed in a capital way what often happens in small towns when some trifling incident in passing from one mouth to another is magnified by the gossips ‘till it attains the proportions of quite an important event; and thus, a “mountain is made out of a molehill”.
I remember once seeing an amusing cartoon. It featured five feminine heads, all looking one way and all with their mouths open. The head was small and the mouth proportioned to the rest of the features; the next was rather larger, with a much wider mouth; the third was larger still, and so on. This picture portrayed in a capital way what often happens in small towns when some trifling incident in passing from one mouth to another is magnified by the gossips ‘till it attains the proportions of quite an important event; and thus, a “mountain is made out of a molehill”.
How greatly a man may be wronged, what injury may be done him, if some trifling fault has committed is magnified by the tongue of scandal-mongers and spread out by evil speakers who wish him ill. And yet these people will not admit that they are much to blame. They give all kinds of excuses for their conduct.
Some persons say, “We had not the least intention of injuring our neighbor’s reputation by what we said”. But what good does that do him? It injures him all the same; it is detrimental to his good name.
Others seek to excuse themselves by asserting that they were not the first to discover these failings, but mentioned them only because they had heard of them from others. And yet they imagine there is no great harm in repeating what they have heard to those who were ignorant of it.
Another would say, “These faults of my neighbor are no secrets, for the person to who I refer is notorious for his vices, and has a very bad reputation”. But even if the faults which are talked about are widely known, what is the use of repeating them? Why take pleasure in talking about it?
Our Lord forbids us to talk about faults of others. Remember the Golden Rule: “Do not do to others what you don’t want others to do to you”.
In conclusion, we will listen to those who say: “You are quite right. I am aware I ought not to talk about my neighbor’s faults. I will never grow weary of renewing the resolution not to utter one simple uncharitable word about my neighbor. An if sometimes I speak unkindly, I must not excuse myself by saying there is no great harm in it”.
I must always remember these lines:
“The wise man will seek his own faults to amend; The fool to his neighbor’s alone will attend”.
Wednesday, March 7, 2012
Taj Mahal: Immortal Monument To An Emperor's Love
(CLICK HERE FOR TAGALOG VERSION)
In Agra, india stands an immortal monument to an emperor's love. It was built by Emperor Shah Jahan for his third wife, the beautiful Mumtaz Mahal. It is called the Taj Mahal.
In Agra, india stands an immortal monument to an emperor's love. It was built by Emperor Shah Jahan for his third wife, the beautiful Mumtaz Mahal. It is called the Taj Mahal.
Mumtaz, the Queen, was born in 1593. She was married to the prince, Shah Jahan, who later became an emperor. He was a good emperor and he ruled wisely. During his reign, magnificent buildings and palaces were built. He had a goldsmith build an elaborate throne of rare gems. It was a long, low couch with golden legs. A canopy which rested on twelve emerald pillars was over the throne. A tree of diamonds, rubies, emeralds and pearls stood beside it.
Then in 1631, Queen Mumtaz Mahal died in childbirth. The emperor was grief-stricken. He forbade music in his court. He gave up wearing the colored, imperial robes and wore only white for mourning.
A sepulchre was built for her. Twenty thousand workers labored twenty years to complete it. The best artisans, sculptors, designers and carvers in India and nearby countries were employed under the most renowned architect of those days, Usted Ahmad.
The monument was made of precious stones and valuable materials. The glorious white marble used came from India; garnets and lapiz lazuli came from Ceylon. All in all, more than forty varieties of precious stones were used, including turquoise mined in Tibet. On the north side of the great highway leading to the sepulchre, a tall gateway, 80 feet high, guarded the entrance. The gateway doors were of silver studded with semi- precious stones.
No less beautiful are the surroundings of the sepulchre. In the waters of the famous reflecting pool, the image of the tall dome floats eternally in blue. Everything around the place is made to draw the eyes to the central figure of the immortal monument to an emperor's love, the Taj Mahal.
Tuesday, March 6, 2012
Taj Mahal: Walang Kamatayang Bantayog sa Pag-big ng Emperador
(CLICK HERE FOR ENGLISH VERSION)
Doon sa Agra, India nakatayo ang walang kamatayang bantayog sa pag-ibig ng isang emperador. Ipinatayo ito ni Emperador Shah Jahan para sa kanyang ikatlong asawa, ang magandang si Mumtaz Mahal. Iyon ay tinawag na Taj Mahal.
Ang Reynang si Mumtaz ay ipinanganak noong 1593. Siya ay ikinasal sa prinsipe na si Shah Jahan., na kalaunan ay naging isang emperador. Siya ay naging mabuting emperador at mautak siyang namuno. Sa panahon ng kanyang paghahari, naipatayo ang mga napakagandang gusali at mga palasyo. Isang panday ng ginto ang pinagawa niya ng isang detalyado at komplikadong trono ng pambihirang mahahalagang bato. Ito ay mahaba na mababang sopa na may ginintuang mga binti. Isang palyo na nakahimlay sa labindalawang mga esmeraldang poste ang nasa itaas ng trono. Isang puno ng mga dyamante, mga ruby, esmeralda at perlas ang nakatayo sa gilid nito.
Noong 1631, ang Reynang si Mumtaz mahal ay namatay sa panganganak. Ang emperador ay labis na napighati. Ipinagbawal niya ang anumang awit sa kanyang hukuman. Isinuko niya ang pagsuot ng makulay na imperial na balabal at nagsuot na lamang ng puti para sa pagluluksa.
Isang puntod ang ipinatayo para sa reyna. Dalawampung libong trabahador ang gumawa nito sa loob ng dalawampung taon. Mga mainam na dalubhasa, iskultor, ilustrador at mang-uukit ng India at iba pang karatig bansa ang kinuhang empleyado ng kilalang arkitekto ng mga panahong iyon, na si Usted Ahmad.
Ang bantayog ay yari sa mahahalaga at mamahaling materiales. Ang maluwalhating puting marmol na ginamit ay nagmula sa India; ang mga garnet at lapiz lazuli ay nagmula sa Seylon. Lahat-lahat, mahigit apatnapung uri ng mamahaling bato ang ginamit, kabilang ang turkesa na minina sa Tibet. Sa hilagang bahagi ng malaking daanan papuntang puntod, isang napakalaking takangkahan ang nagbabantay sa pasukan. Ang tarangkahan ng pinto ay yari sa pilak na nababalutan ng medyo mahahalagang mga bato.
Walang mas maganda kaysa paligid ng puntod. Sa tubig ng bantog na palatubigan, isang mataas na simboryo ang nakalutang sa bughaw. Ang lahat sa paligid ng palasyo ay ginawa upang tumawag-pansin tungo sa gitnang pigura ng walang kamatayang bantayog sa pag-ibig ng emperador, ang Taj Mahal.
Doon sa Agra, India nakatayo ang walang kamatayang bantayog sa pag-ibig ng isang emperador. Ipinatayo ito ni Emperador Shah Jahan para sa kanyang ikatlong asawa, ang magandang si Mumtaz Mahal. Iyon ay tinawag na Taj Mahal.
Ang Reynang si Mumtaz ay ipinanganak noong 1593. Siya ay ikinasal sa prinsipe na si Shah Jahan., na kalaunan ay naging isang emperador. Siya ay naging mabuting emperador at mautak siyang namuno. Sa panahon ng kanyang paghahari, naipatayo ang mga napakagandang gusali at mga palasyo. Isang panday ng ginto ang pinagawa niya ng isang detalyado at komplikadong trono ng pambihirang mahahalagang bato. Ito ay mahaba na mababang sopa na may ginintuang mga binti. Isang palyo na nakahimlay sa labindalawang mga esmeraldang poste ang nasa itaas ng trono. Isang puno ng mga dyamante, mga ruby, esmeralda at perlas ang nakatayo sa gilid nito.
Noong 1631, ang Reynang si Mumtaz mahal ay namatay sa panganganak. Ang emperador ay labis na napighati. Ipinagbawal niya ang anumang awit sa kanyang hukuman. Isinuko niya ang pagsuot ng makulay na imperial na balabal at nagsuot na lamang ng puti para sa pagluluksa.
Isang puntod ang ipinatayo para sa reyna. Dalawampung libong trabahador ang gumawa nito sa loob ng dalawampung taon. Mga mainam na dalubhasa, iskultor, ilustrador at mang-uukit ng India at iba pang karatig bansa ang kinuhang empleyado ng kilalang arkitekto ng mga panahong iyon, na si Usted Ahmad.
Ang bantayog ay yari sa mahahalaga at mamahaling materiales. Ang maluwalhating puting marmol na ginamit ay nagmula sa India; ang mga garnet at lapiz lazuli ay nagmula sa Seylon. Lahat-lahat, mahigit apatnapung uri ng mamahaling bato ang ginamit, kabilang ang turkesa na minina sa Tibet. Sa hilagang bahagi ng malaking daanan papuntang puntod, isang napakalaking takangkahan ang nagbabantay sa pasukan. Ang tarangkahan ng pinto ay yari sa pilak na nababalutan ng medyo mahahalagang mga bato.
Walang mas maganda kaysa paligid ng puntod. Sa tubig ng bantog na palatubigan, isang mataas na simboryo ang nakalutang sa bughaw. Ang lahat sa paligid ng palasyo ay ginawa upang tumawag-pansin tungo sa gitnang pigura ng walang kamatayang bantayog sa pag-ibig ng emperador, ang Taj Mahal.
Subscribe to:
Posts (Atom)